64. Czym jest beading? Czyli rozprawa nt. pojęć anglojęzycznych.

Beading.

Tak chętnie używane słowo, w zasadzie jedyne które rozgościło się swobodnie wśród twórców wyplatanek z maleńkich koralików i wśród sprzedawców w Polsce. Czy używamy tego słowa w sposób prawidłowy? Czym w zasadzie jest ten "beading"?

Jestem czepialska z góry uprzedzam. Nie wiem czy śmiać się czy płakać czytając takie kwiatki jak "tworzy beading", "technika beading". Nie wiemy jak używać tego słowa - dobrze, ale skoro nie wiemy jak, to nie używajmy w ogóle. Choć to akurat nie jest dobre rozwiązanie, więc jak już mamy używać, sięgnijmy do źródeł, do prawidłowych zapisów języka angielskiego z którego to nasze nieszczęsne "beading" się wywodzi.

A więc beading to po prostu czynność. Pochodzi od słowa BEAD, czyli koralik, a także ozdabianie koralikami. Określamy tym słowem pracę (jako czynność) z koralikami. Nie ważne czy na szydełku, czy igłą i nitką, czy na drutach, czy druciku. Ważne, że z koralikami.

Zatem jak powiedzieć w jakiej technice pracujemy, żeby zabrzmiało to poprawnie i profesjonalnie?

Zasadniczo literatura anglojęzyczna używa sformułowania BEAD WEAVING, co w  bezpośrednim tłumaczeniu oznacza tkanie koralikami. U nas nie przyjęło się ono praktycznie wcale i nie dziwię się, bo nie dość, że brzmi skomplikowanie to jeszcze nie wiadomo dokładnie jak wymówić to weaving (a należy: [łejwing]). Bead weaving jest to technika koralikowania z pomocą igły i nitki - ot wyplatanka. Jak prawi angielska wikipedia, w bead weaving`u mamy jeszcze podział na "na krośnie" (on-loom) i "nie na krośnie" (off-loom), jedank obie te nazwy odnoszą się do prac wykonanych za pomocą trzech narzędzi: koralika, igły i nitki.

Inna sprawa ma się ze sformułowaniami PEYOTE, HERRINGBONE, BRICK, NETTING.. To są STITCHES czyli ściegi. Nie jest to technika, gdyż używamy do tego tych samych narzędzi (koralik, igła, nitka...). Ściegi rozróżniamy ułożeniem się koralików w robótce a także prowadzeniem nici przez koraliki.

Kolejną techniką jaką możemy wyróżnić w ogólnym worku z plakietką beading jest BEAD CROCHET - szydełkowanie koralikami. To jest chyba najłatwiejsza technika do przyswojenia, bowiem szydełkowanie odgrywa w kraju nad Wisłą znaczącą rolę w robótkach ręcznych już od dawna (no w handmade`dzie, jak już tak chcemy być anglojęzyczni). W technice szydełkowania koralikami, jak z resztą w szydełkowaniu zwykłym mamy różne ściegi, lub inaczej metody: oczek ścisłych (którymi są wykonywane tzw. sznury zwykłe) i półsłupków (przy sznurach zwanych ukośnikami). O takich mi wiadomo, jeżeli ktoś spotkałby się z jeszcze innymi ściegami, czekam na informacje.

BEAD EMBROIDERY jako technika to przyszywanie koralików do podkładu za pomocą nici i jednej lub dwóch igieł. Po prostu haft koralikami/koralikowy. Jeżeli chodzi o ściegi w tej technice ... z pewnością jest ich tyle co w hafcie klasycznym (bez koralików), a najczęściej używane przez BEADER`KI (osoby koralikujące) to BACK STITCH i FRINGE czyli ścieg wsteczny i piętrowy, a przy wykańczaniu prac ścieg BUTTONHOLE - dziergany. Anglojęzyczne sformułowania w tej materii się u nas nie przyjęły.

Jest jeszcze FRENCH BEADING, który zdecydowanie nadaje się do naszego plecaczka beading. Może ideowo nieco odsunięty od ww. gdzie przeważają nici, jednakże coraz bardziej rozpowszechniony w środowisku maleńkich koralików. Nić zastępuje tu cienki drucik, a skomplikowane sploty nici są uproszczone do zawijania drucika. A jak tę technikę przetłumaczymy na polski? Francuskie koralikowanie!

Na deser został nam jeszcze BEAD KNITTING czyli po prostu robienie na drutach z koralikami. Technika mi obca, ale z pewnością rozróżnia się tam ściegi, ściśle związane ze ściegami klasycznego robienia na drutach. W Polsce mało znane i nie powiązane (JESZCZE!) ze środowiskiem beaderek.

Zatem pamiętajcie: nigdy, przenigdy nie mówcie, że tworzycie beading lub tworzycie w technice beading. Co najwyżej możecie zajmować się beadingiem, a tworzyć w technice beading`owej. W opisie przedmiotu w galerii warto napisać po prostu, że jest to stworzone w technice: bead weaving (po polsku: wyplatanie koralikami), bead crochet (szydełkowanie koralikami), bead embroidery (haft koralikowy, haftowanie koralikami). Bądźmy w miarę możliwości poprawni :)

Słowniczek:

Beading - czynność koralikowania
Beader - osoba koralikująca

Beadwork - robótka koralikowa
Sitich - Ścieg

Bead weaving - tkanie/wyplatanie koralikami

Bead crochet - szydełkowanie koralikami

Bead embroidery - haft koralikowy/koralikami

French beading - tworzenie ozdób za pomocą koralików nawleczonych na drucik
Bead knitting - robienie na drutach z koralikami

Post powstał w oparciu o informacje ogólnie dostępne w internecie, wikipedię oraz czasopismo Beading Polska Nr 2